SOCZEWKA

Rozproszenie może mieć kilka znaczeń. Może też być różnie nacechowane. Rozproszenie pozytywne może na przykład oznaczać rozrzucenie zadań pomiędzy wieloma istotami. Wilki polują, mrówki eksplorują, ławice ryb chronią się wzajemnie, a ludzie przeczesują las w poszukiwaniu zaginionego i przeczesują sieć. 

Rozproszenie pozytywne siłę swoją czerpie z usuwania limitacji pojedynczego osobnika. Kolektywny umysł ludzki, kumuluje wiedzę jednostek i generuje output do którego samotny człowiek nigdy by nie doszedł. 

Z kolei to co jest kumulowane to często sprawozdanie z samotności jednostki. Tak można bowiem określić większośc procesów twórczych i odtwórczych. Takim procesom często towarzyszy rozproszenie negatywne. Jest to rozwodnienie uwagi. Człowiek piszący (homo scribens) pisząc podąża za jakąś myślą. Myśli często gnają znacznie szybciej od palców po klawiaturze. A czas jest kluczowym komponentem definiującym krzywą rozproszenia. 

Gdy palce nie nadążają to myśli się kłębią. Jedna wpada na drugą, mieszają się i deformują. To kolejny dowód na walkę człowieka z limitacjami ciała. 

Gdy ma się życie – czyli gdy jest się potrzebnym, to ludzie, którzy nas potrzebują zabiegają o naszą uwagę. Uwaga nasza jest tylko w niewielkim stopniu podzielna. Nie starcza jej na wszystko. Albo koncentracja, pełnia skupienia i wyczerpanie wątku zgodnie z pierwotnym planem, albo rozproszenia, przypadki i dekoncentracja. A wtedy z planu nici. 

Przypadek i chaos wkrada się do pisania. A może taki jest plan wszechświata. Tylko my patrzymy zbyt wąsko. Zbyt krótkowzrocznie. Ponadto nie da się tworzyć w oderwaniu od ciała. 

Na tym polega przejście idei ze świata umysłu do świata materii. Idea traci swą idealność, ulega ograniczeniom realności, zmienia się. Zmienia się nie do poznania. Ale za to zyskuje konkretny wymiar i siłę oddziaływania, której nie ma ta siedząca w głowie.

AI nie mająca ciał nie wie co to znaczy bolące plecy od siedzenia przy komputerze. Oślepienie od światła podczas robienia zdjęć. Ból mięśni i skaleczenia powstałe podczas używania dłuta. A wszystko to wpływa na dzieło. 

Idea stwarzana kształtuje nie tylko materiał w którym zamierza się zmaterializować ale i twórcę. 

Czy słowa AI kształtują ją samą. Jak jest z obrazami, jak z muzyką, jak z filmem? Czy LLMa boli gdy któryś procesor padnie? 

Jeśli nie to nie ma wśród AI artystów. Dopiero człowiek, który wyszedłszy z jaskini odwrócił swoją głowę w stronę słońca idei AI – jest, jak na razie, w stanie zmaterializować niematerialne. Skupić rozproszone światło.  

Czego uczyć nasze dzieci:

  • soczewkowania idei AI
  • materializacji idei
Wizja jaskini platońskiej, Jan Saenredam, 1604
Wizja jaskini platońskiej, Jan Saenredam, 1604